Kente z Ghany – fascynujące historie i znaczenia ukryte za wzorami i kolorami tkanin
Tkanina Kente, będąca rodzajem jedwabnego materiału, tworzonego ze splecionych pasków, nie jest zwyczajna jak inne. Zawsze była znana jako ghański materiał, każdy Ghańczyk posiada przynajmniej jeden element stroju z materiału kente, szyty lub nie. Z biegiem czasu jej zastosowanie rozpowszechniło się także w innych regionach Afryki i całego świata. Dotarło do tak odległych miejsc, jak Stany Zjednoczone. Zazwyczaj noszona jest jako chusta w dzień ukończenia studiów przez tysiące Afroamerykanów i afrykańskich studentów w całych Stanach Zjednoczonych. Początkowo tkanina kente była ręcznie tkana z jedwabiu i jedynie rodzina królewska mogła sobie na nią pozwolić i w nią się ubierać. Obecnie jest możliwa do wyprodukowania z różnych rodzajów fabrycznie tkanych materiałów, w tym także bawełny, w związku z tym stała się dostępna dla każdego i wszystkich. Jest bogata w piękne, błyszczące multikolory, co zachwyca niemalże każdego od pierwszego wejrzenia. Chociaż nie jestem Ghańczykiem, zakochałem się w tym materiale i znalazłem coś dla siebie. Nawet jeśli nie jesteś zwolennikiem ubiorów ludowych, to też z pewnością zakochasz się w kente. Kente to różnorodność wzorów, stylów i kolorów. A czy przeszło ci kiedykolwiek przez myśl, że te wzory i kolory mają swoją symbolikę? Czytaj dalej, aby dowiedzieć się, jakie ukryte historie i znaczenia kryją się za wzorami i kolorami tkaniny kente.
1. Znaczenie słowa: „Kente”
Słowo „Kente”, które oznacza kosz, pochodzi z dialektu Akan lub Ashanti. Ashanti to członkowie ludu Akan, mówiący w dialekcie Akan. Ze względu na charakter tkania wstęgi, materiał, który wyprodukowali dwaj farmerzy, wyglądał jak kosz, nazywany w lokalnym żargonie „Kenten”. Materiał ten został nazwany „Kenten ntoma”, a z czasem przekształcono nazwę na „Kente”.
2. Legenda kryjąca się za Kente
Szukając źródeł pochodzenia Kente należałoby cofnąć się do plemienia Ashanti z XVII wieku. Według legendy Ashanti, dwaj myśliwi o imionach: Krugu Amoaya i Watah Kraban, ze wsi: Bonvire (miejscowość w dystrykcie Ejisu – Juaben w regionie Ashanti w Ghanie), napotkali ogromnego pająka (znanego jako Ananse w dialekcie Akan) i uważnie obserwowali go, jak przędzie swoją sieć. Zauroczeni zawiłym pięknem tej pajęczyny, farmerzy wrócili do swoich domów, aby spróbować i zobaczyć, czy uda im się odtworzyć coś podobnego. Utkali oni materiał używając włókien z drzewa rafia, naśladując wzory pajęczyny, najpierw w bieli, a potem w czerni i bieli. Zaprezentowali swój produkt królowi (Ashanti Asantehene), Nana Osei Tutu, panującemu w latach: 1701 – 1717. Król był tak podekscytowany pięknem prezentu, że nadał tkaczom godności królewskie i mianował ich wyłącznymi krawcami króla. To właśnie był dom tkaniny Akan „Kente”. Materiał Kente jest zarezerwowany dla królów i powiązany z królewskością i świętością. Nawet w obecnych czasach, jest noszony tylko w ważnych momentach. Aczkolwiek ma obecnie powszechną akceptację i wykorzystanie, wciąż jest poważany wśród plemienia Akan i mieszkańców Ghany.
3. Kolory
Różnorodne kolory, które zwykle pojawiają się na materiale kente, reprezentują różne wartości i koncepcje życia. Dlatego też kente używany jest nie tylko z powodu jego piękna, ale także walorów reprezentacyjnych. Poniżej możecie poznać znaczenie poszczególnych kolorów:
Zielony
Ziemia i jej roślinność, uprawy, zbiory, życie, wzrastanie i dobre zdrowie.
Niebieski
Spokój (taki, jaki możemy zobaczyć na niebie i morzu), miłość, harmonia, cierpliwość, mądrość i szczęście.
Żółty
Tak, jak wschodzące słońce albo żółtko jajka, reprezentuje urodzajność, drogocenność, królewskość, bogactwo i chwałę.
Czerwony
Związki polityczne i duchowe; rozlew krwi; obrzędy ofiarne i śmierć.
Różowy i purpurowy
Związane z żeńską istotą życia; spokój, słodycz, czułość.
Czarny
Czerń jest kolorem żałoby i ciemności, ale też tajemnicy i sekretu, najczęściej używany w ceremoniach inicjacji i oczyszczenia. Reprezentuje także siłę i dojrzałość, starzenie się, wzmożoną energię duchową.
Biały
Biel czerpie swoją symbolikę z białka jajka i białej gliny, które symbolizują niewinność, uzdrowienie i pokój, jest stosowana w duchowym oczyszczeniu, uzdrowieniu, obrzędach uświęcających i innych uroczystościach.
Szary
Szarość wywodzi swoją symbolikę od popiołu. Popiół jest używany w uzdrawianiu i rytuałach duchowego oczyszczenia dla odzyskania równowagi duchowej, gdy wystąpiła duchowa skaza. Jest także używany w rytuałach ochrony przed wrogimi duchami.
Złoty
Ten kolor oznacza królewskość, bogactwo i czystość duchową.
Contact us